27 Mayıs 2018 Pazar

İdari Yargıda Temyiz - İYUK m.46-51

TEMYİZ

  • Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile 
  • bölge idare mahkemelerinin AŞAĞIDA SAYILANLAR hakkında verdikleri kararlar, 
  • başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, 
kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir:
  • Düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davaları.
  • Konusu yüz bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davalar.
  • Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları.
  • Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları.
  • Müşterek kararnameyle yapılan atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri ile daire başkanı ve daha üst düzey kamu görevlilerinin atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri hakkında açılan iptal davaları.
  • İmar planları, parselasyon işlemlerinden kaynaklanan davalar.
  • Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine verilen kararlar ile Boğaziçi Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
  • Maden, taş ocakları, orman, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ile ilgili mevzuatın uygulanmasına ilişkin işlemlere karşı açılan davalar.
  • Ülke çapında uygulanan öğrenim ya da bir meslek veya sanatın icrası veyahut kamu hizmetine giriş amacıyla yapılan sınavlar hakkında açılan davalar.
  • Liman, kruvaziyer limanı, yat limanı, marina, iskele, rıhtım, akaryakıt ve sıvılaştırılmış petrol gazı boru hattı gibi kıyı tesislerine işletme izni verilmesine ilişkin mevzuatın uygulanmasından doğan davalar.
  • Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunun ve Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan davalar.
  • Serbest Bölgeler Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
  • Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
  • Düzenleyici ve denetleyici kurullar tarafından görevli oldukları piyasa veya sektörle ilgili olarak alınan kararlara karşı açılan davalar.


TEMYİZ DİLEKÇESİ

Temyiz istemleri Danıştay Başkanlığına hitaben yazılmış dilekçeler ile yapılır.
Temyiz dilekçeleri 3. madde esaslarına göre düzenlenmemiş ise eksikliklerin onbeş gün içinde tamamlatılması hususu, kararı veren Danıştay veya bölge idare mahkemesince ilgiliye tebliğ olunur. 
Bu sürede eksiklikler tamamlanmazsa temyiz isteminde bulunulmamış sayılmasına Danıştay veya bölge idare mahkemesince karar verilir.

Temyiz dilekçeleri, ilgisine göre kararı veren bölge idare mahkemesine, Danıştaya veya 4. maddede belirtilen mercilere verilir ve kararı veren bölge idare mahkemesi veya Danıştayca karşı tarafa tebliğ edilir. 
Karşı taraf tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde cevap verebilir. 
Cevap veren, kararı süresinde temyiz etmemiş olsa bile düzenleyeceği dilekçesinde, temyiz isteminde bulunabilir. Bu takdirde bu dilekçeler temyiz dilekçesi yerine geçer.

Kararı veren Danıştay veya bölge idare mahkemesi, cevap dilekçesi verildikten veya cevap süresi geçtikten sonra dosyayı dizi listesine bağlı olarak, Danıştaya veya Kurula gönderir.

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİ BULUNAN TEMYİZ DİLEKÇELERİ
  • karşı tarafa tebliğ edilmeden dosya ile birlikte, 
  • yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmek üzere 
  • kararı veren bölge idare mahkemesince 
    • Danıştay Başkanlığına, 
    • Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davalarda, görevli dairece konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri  Kuruluna 
  • gönderilir. 
Danıştayda görevli daire veya kurul tarafından yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verildikten sonra tebligat bu daire veya kurulca yapılarak dosya tekemmül ettirilir.

HARÇ VE GİDERLERİN TAMAMININ ÖDENMEMİŞ OLMASI

Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamının ödenmemiş olması halinde
  • kararı veren merci tarafından verilecek yedi günlük süre içerisinde tamamlanması, 
  • aksi halde temyizden vazgeçilmiş sayılacağı hususu temyiz edene yazılı olarak bildirilir. 
Verilen süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, ilgili merci, kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir.

Temyizin kanuni süre geçtikten sonra yapılması veya kesin bir karar hakkında olması halinde de kararı veren merci, temyiz isteminin reddine karar verir.

İlgili merciin bu kararları ile temyiz isteminde bulunulmamış sayılmasına ilişkin kararlarına karşı, tebliğ tarihini izleyen günden itibaren yedi gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.

  • Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin ödenmemiş olduğu, 
  • dilekçenin 3 üncü madde esaslarına göre düzenlenmediği, 
  • temyizin kanuni süre içinde yapılmadığı veya 
  • kesin bir karar hakkında olduğunun anlaşıldığı hâllerde, 
  • yukarıda sözü edilen kararlar, 
  • dosyanın gönderildiği Danıştayın ilgili dairesi ve kurulunca, kesin olarak verilir.

TEMYİZEN VERİLECEK KARARLAR

Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
  • Kararı hukuka uygun bulursa onar
  • Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
  • Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar.

Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
  • Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
  • Hukuka aykırı karar verilmesi,
  • Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.

Kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.

Temyize konu edilen kararı veren ya da karara katılan hâkim aynı davanın temyiz incelemesinde görev alamaz.

TEMYİZEN VERİLEN KARAR ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEM 

Temyiz incelemesi sonucunda verilen karar, dosyayla birlikte kararı veren mercie gönderilir.
Ancak Danıştay ilgili dairesinin onamaya ilişkin kararları, dosyayla birlikte kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneği de bölge idare mahkemesine gönderilir. Bu kararlar, dosyanın geldiği tarihten itibaren yedi gün içinde taraflara tebliğe çıkarılır.

Temyiz incelemesi sonucunda verilen bozma kararı üzerine ilgili merci, dosyayı öncelikle inceler ve varsa gerekli tahkik işlemlerini tamamlayarak yeniden karar verir.
Bölge idare mahkemesi, Danıştayca verilen bozma kararına uyabileceği gibi kararında ısrar da edebilir.

Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesi, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılır.

Bölge idare mahkemesi, bozmaya uymayarak kararında ısrar ederse, ısrar kararının temyizi hâlinde, talep, konusuna göre Danıştay İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulunca incelenir ve karara bağlanır. 
Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları kararlarına uyulması zorunludur.


KANUN YARARINA TEMYİZ

  • İdare ve vergi mahkemeleri ile bölge idare mahkemelerinin kesin olarak verdiği kararlar ile 
  • istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlardan 
  • niteliği bakımından yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade edenler, 
  • ilgili bakanlıkların göstereceği lüzum üzerine veya kendiliğinden Başsavcı tarafından 
  • kanun yararına temyiz olunabilir.

Temyiz isteği yerinde görüldüğü takdirde karar, kanun yararına bozulur. 
Bu bozma kararı, daha önce kesinleşmiş olan merci kararının hukuki sonuçlarını kaldırmaz.

Bozma kararının bir örneği ilgili bakanlığa gönderilir ve Resmi Gazete'de yayımlanır.