Ticaret Hukuku yüksek lisans tez çalışmamın konusu olan anonim şirketlerde imtiyazlı paylarla ilgili geçenlerde bir düzenleme yapıldı. Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) tarafından, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun (Kanun) 28. maddesine dayanılarak "Oy Hakkına ve Yönetim Kurulunda Temsil Edilmeye İlişkin İmtiyazların Kaldırılmasına İlişkin Esaslar Tebliğ" (Tebliğ) yayınlandı.
Tezimde de ele aldığım üzere, halka açık anonim şirketler nitelikleri gereği Kurul'un sıkı denetimi ve etkisi altındadır. (Örneğin, Genel kurul toplantılarında gündeme bağlılık ilkesine uyulmaksızın, Kurul tarafından görüşülmesi istenilen veya ortaklara duyurulması istenilen konuların gündeme alınmasının zorunlu olması gibi. [Kanun m. 29/5])
İmtiyazlı Paylar ve Kaldırılması (Kanun m. 28)
Halka açık ortaklıkların sermaye piyasası araçlarının ilk halka arzında mevcut tüm
imtiyazların şeffaf ve anlaşılır detayda kamuya duyurulması zorunludur.
Kurulun belirlediği esaslar çerçevesinde, faaliyetlerinin makul ve zorunlu kıldığı
hâller saklı kalmak kaydıyla, mevzuata uygun olarak hazırlanmış finansal tablolarına göre üst üste
beş yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklarda, oy hakkına ve yönetim kurulunda temsil
edilmeye ilişkin imtiyazlar Kurul kararı ile kalkar.
Söz konusu imtiyazlı payların kamu kurum ve
kuruluşlarına ait olması hâlinde bu hüküm uygulanmaz. (Bu eşitsizlik konusunda bir yazı yazacağım.)
Bu Kanun maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesine dayanılarak çıkarılan -yazıya konu olan- tebliğin amacı, mevzuata uygun olarak hazırlanmış finansal tablolarına göre üst üste beş yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklarda oy hakkına ve yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazların kaldırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. (Tebliğ m.1)
Tebliğin 4. maddesinin ikinci fıkrasına göre, beş yıllık süre, halka açık ortaklık statüsünün kazanıldığı yıldan sonra başlayan ilk yıllık hesap dönemi itibarıyla başlar.
5. maddesine göre, ortaklıkların dönem zararı elde edip etmediklerine dair tespit bağımsız denetime tabi olunması durumunda bağımsız denetimden geçmiş kamuya açıklanan finansal tablolar üzerinden yapılır.
İmtiyazların Kaldırılması Kararı Sonrası Yapılacaklar (Tebliğ m.7/2)
İmtiyazların kaldırılmasına ilişkin Kurul kararının ilgili ortaklığa bildirimini takip eden azami iki ay içinde ilgili ortaklıklarca esas sözleşmede gerekli değişiklikleri yapmak üzere Kurula başvuruda bulunulması ve yapılacak ilk genel kurul toplantısında Kurulun uygun görüş verdiği esas sözleşme değişikliklerinin genel kurul gündemine alınması zorunludur.
Muafiyet (Tebliğ m.6)
Tebliğin 6. maddesine göre, üst üste 5 yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklar, beşinci hesap dönemine ait finansal tablolarını kamuya açıkladıkları tarihten itibaren 20 iş günü içinde varsa söz konusu 5 hesap döneminin tamamında ya da herhangi birinde dönem zararına neden olan faaliyetlerinin makul ve zorunlu kıldığı hallere ilişkin açıklamalarını Kurula iletir.
Makul ve zorunlu halin varlığına ilişkin Kurulca yapılacak değerlendirmede, halka açık ortaklık yönetiminin kontrolü dışında gelişen, ekonomiyi, sektörü ya da şirketi etkileyen olumsuzluklar ve benzeri durumlar dikkate alınır.