24 Mart 2020 Salı

Yenilenebilir Enerji

Fosil enerji kaynaklarının her geçen gün azalması nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi giderek artmakta, özellikle fosil yatakları bakımından zengin olmayan ve bunları ithal eden devletler, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimini desteklemektedirler.

Yenilenebilir enerji kaynakları (YEK): Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynakları olarak sayılmaktadır.

Her ne kadar "hidrolik" de yenilenebilir enerji kaynakları arasında sayılmış olsa da, tatlı su kaynaklarının giderek azaldığı gerçeği göz önünde bulundurulduğunda, hidronun (yani suyun), sayılan diğer kaynaklar kadar "yenilenebilir" olduğunu söylemek mümkün değildir. Umarım kısa süre içerisinde su kaynakları yenilenebilir enerji üretiminde başat olmaktan çıkar.

Çok açık bir şekilde gelecek biyokütle, rüzgâr ve özellikle ülkemiz için güneş enerjisindedir. Gün geçtikçe güneş panellerinin verimliliği artmakta ve fiyatları ucuzlamaktadır. Güneş enerjisine yatırım maliyetleri çok ciddi oranlarda azalmakta ve bu alan çekiciliğini artırmaktadır. Güneşlenme süresi birçok ülkeye göre çok daha yüksek olan ülkemizde GÜNEŞ, enerji ihtiyacının karşılanmasındaki payını giderek artıracaktır.

Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretiminde kullanılmasına ilişkin olarak, "yenilenebilir enerjinin anayasası" olarak isimlendirebileceğimiz Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.

Kanunun amacı; yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi amaçlı kullanımının yaygınlaştırılması, bu kaynakların güvenilir, ekonomik ve kaliteli biçimde ekonomiye kazandırılması, kaynak çeşitliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması, atıkların değerlendirilmesi, çevrenin korunması ve bu amaçların gerçekleştirilmesinde ihtiyaç duyulan imalat sektörünün geliştirilmesidir.

Kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlarda büyük ölçekli yenilenebilir enerji kaynak alanları (YEKA) oluşturularak yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, bu alanların yatırımcılara tahsisiyle yatırımların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesislerinde kullanılan ileri teknoloji içeren aksamın yurt içinde üretilmesi ya da yurt içinden temin edilmesinin sağlanması, teknoloji transferinin teminine katkı sağlanması için Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği çıkarılmıştır.

Yurt içinde imal edilerek yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten tesislerde kullanılan aksamın ve/veya aksamı oluşturan bütünleştirici parçaların, 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun ekinde yer alan II sayılı Cetvele göre ilave fiyatın uygulanabilme koşulları ile her bir başvuru kapsamında uygulanacak ilave fiyat miktarının belirlenmesi, belgelendirilmesi ve denetlenmesi ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Yerli Aksamın Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik çıkarılmıştır.

Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretiminin teşvik edilmesi amacıyla; üretim lisansı sahibi tüzel kişilere yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi verilmesi ile 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında işletilecek YEK Destekleme Mekanizmasının kuruluşu ve işleyişini düzenlemek amacıyla Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik çıkarılmıştır.